Midye Baklava: Türk Mutfağının Gizli Hazinesi
Türk mutfağının en lezzetli ve göz alıcı tatlılarından biri şüphesiz ki midye baklavadır. Ülkemizin hemen tüm bölgelerinde bu tatlı çeşidi oldukça ilgi görür. Başta Gaziantep ve çevre iller olmak üzere ülkemizde midye baklava sevenler oldukça fazladır. Bu tatlı çeşidi ayrıca Ortadoğu ülkelerinde de sevilen bir lezzettir. Adını midye şeklindeki hamur yapısından alan midye baklava, içinde taşıdığı lezzetlerle sofralara renk katmaya devam ediyor. Bu yazımızda midye baklavayla ilgili bilmeniz gereken bazı noktalara kısaca işaret edeceğiz.
Tarihçesi
Tarihte bilinen ilk baklava örnekleri, milattan önceki yüzyıllarda hamurların arasına konan kuru meyveler şeklindeydi. Günümüzdekine en yakın baklava örnekleri 17. yüzyılda Filistin'de ortaya çıktı. Ardından Osmanlı coğrafyasına geçti. Halep ve çevresinde saray baklavası adını aldı. Ülkemizde en çok Gaziantep fıstığından yapıldığı için baklavanın adı Gaziantep baklavası olarak anılmakta. Yöreye özgü fıstık çeşitlerinin yanı sıra yağ çeşitleri de bu lezzete farklı bir renk katıyor.
Midye baklavanın tarihçesi kesin olarak bilinmemekte. Ancak kaynağının Ortadoğu mutfağı olduğu düşünülüyor. Osmanlı döneminde saray mutfağına giren midye baklava, geleneksel mutfağımızın önemli bir parçası. İnce yufka veya baklava hamuru tabakaları arasında en çok firik fıstık, ceviz veya fındık kullanılmakta. Dünya coğrafyasına bu tatlının tanıtımı ise Türk mutfağı üzerinden gerçekleşti. Günümüzde tatlıcı veya baklavacıların en çok sattığı ürünlerden biri midye baklavadır.
İçindekiler
Midye baklavanın içindekiler en çok merak edilen konuların başında gelmekte. Genel olarak ifade edecek olursak malzemeler şu şekildedir. Un, yumurta, nişasta, süt, irmik, yağ, şeker, su, tuz ve özel firik fıstık. Bu malzemeler arasında özellikle firik fıstık, midye baklava çeşitlerine kendine özgü bir lezzet kazandırmakta. Yoğun olarak Gaziantep'te yetiştirilen bu fıstık, midye baklavanın tarihçesi içinde bu lezzetin günümüze kadar ulaşmasını sağlamakta.
Baklava hamurundan midye baklava yapmak uzun yılların deneyimine ihtiyaç duymakta. Yapım aşamasında her katmanın arasına ceviz veya fındık serpilir. Ardından bu malzemeler katmanlar arasında sıkıştırılır. Fırınlama aşamasının ardından üzerine şerbet dökülerek tatlandırma sağlanır. Şerbet sayesinde tatlı, lezzet ve yumuşaklık kazanır. Yapımı genel olarak aynı olsa da farklı yörelerde özgün tarifleri de vardır. Ne şekilde olursa olsun fıstıklı, fındıklı veya cevizli midye baklava çeşitleri damaklarda ayrı bir lezzet bırakır.
Hamur ve Şerbet
Midye baklavanın en önemli özellikleri kendine özgü hamur ve şerbetinden gelmekte. Nitekim midye baklavalar ince yufka hamurları ile yapılır. Bu hamurlar, tereyağı veya margarinle sıvazlanarak katman katman oluşturulur. Hamurun incelikleri ve katmanları, tatlıya kendine özgü bir doku ve lezzet katar. Dolayısıyla hamuru iyi hazırlamak midye baklavanın lezzetinin anahtarıdır. Fırınlama aşamasının ardından özel şerbetle tatlandırma yapılır. Şerbetin içinde su, şeker ve limon suyu vardır. Ancak tatlıya dökülmesi ve emilimi konusunda sabırlı olmak gerekir.
İç Harç
Midye baklavalarda iç harç konusunda farklı seçenekler vardır. Bunlar arasında firik Antep fıstığı en yaygın olanlarından biridir. İç harçta ceviz veya fındık da tercih edilebilir. Bunları iç harcın hamuruna eklemek midye baklavaya farklı bir lezzet ve doku katar. Antep fıstıklı midye baklava çeşitlerinde başka bir baharat yer almaz. Ancak midye baklavanın bazı çeşitlerinde iç harca tarçın eklenir. Tarçının yanı sıra vanilya ve gül suyu da baklavaya farklı bir aroma katar.
İç harç konusunda önemli noktalardan biri de harcın eşit dağılımıdır. Midye baklava yaparken iç harcı eşit dağıtmazsanız görüntüsü istediğiniz şekilde olmaz. Üstelik lezzet farklılaşması oluşur. Baklavanın her köşesinde eşit bir lezzet yaratmak için iç harcı eşit dağıtmaya dikkat etmelisiniz. Baklavanın biraz gevrek olması için de fazla iç harç kullanmamalısınız. Tabakalar arasında yapacağınız yağlama işlemi hem iç harç dağılımını orantılı hale getirir hem de lezzet farklılaşmasını önler.
Pişirme Şekli
Midye baklavanın geleneksel pişirme şekli taş fırınlarda ve meşe odunu ateşiyledir. Geleneksel yöntemde bunların dışında başka bir şey kullanılmaz. Günümüzde her ne kadar alternatif pişirme şekilleri olsa da taş fırın midye baklavaların lezzetini diğerlerinde bulmak güçtür. Pişirme sıcaklığı için 180 derece uygundur. Daha yüksek veya düşük sıcaklıklar baklava hamurunun kıvam kaybına yol açar. Bu da kuruluğa ve sertliğe neden olur.
Baklava Rengi
Midye baklavanın iyi pişmesi için üzerinin güzelce kızarması gerekir. Lezzetli bir baklava deneyimi için bu olmazsa olmazdır. Sıcak baklavanın üzerine soğuk şerbet dökerseniz rengi daha da canlı ve parlak hale gelir. Ancak üzeri kızarmadan fırından alırsanız içi de pişmez şerbeti de çekmez. Baklavayı dinlenmeye bıraktığınızda rengi daha da canlı ve parlak hale gelecektir.
Görünüm ve Sunum
Midye baklavanın en önemli özelliklerinden biri şüphesiz ki kendine özgü görüntüsü ve sunum şeklidir. Nitekim bu baklava çeşidinin kesimi midye kabuklarına benzer şekilde gerçekleşir. Bu durum tatlıya benzersiz bir görünüm katar. Aynı zamanda da geleneksel sunum şeklini günümüze taşır. Siz de bu lezzeti orijinaline uygun şekilde deneyimlemek isterseniz görüntü ve sunum şekline mutlaka dikkat etmelisiniz.
Daha farklı bir sunum şekli için dilerseniz üzerine ilave Antep fıstığı serpebilirsiniz. Veya bazı yörelerimizdeki gibi üzerine pudra şekeri serperek de servis yapabilirsiniz. Ya da çikolatalı fındıklı midye baklava çeşidi ile farklı bir deneyim yaşayabilirsiniz. Bu baklava çeşidi midye baklavaya daha modern bir damak lezzeti katıyor.
Kesme İşlemi
Midye baklavalarda kesme işlemi yaparken iyi bir bıçak kullanmak gerekir. Dilimleri önceden belirlediğiniz boyutta keserseniz herhangi bir kayıp oluşmaz. Bu sayede baklavanız daha düzenli ve şık görünür. Bıçağınız yeterince keskin değil ise ve kesim hatası yaparsanız güzel bir görüntü oluşmaz. Tabii midye baklavayı yeterince pişmeden fırından çıkarmamaya da dikkat etmek gerekir. Aksi durumda düzgün bir kesme işlemi gerçekleşmez.
Tüketim Şekli
Midye baklava çeşitleri hakkında en çok merak edilen konulardan biri de tüketim şeklidir. Nitekim daha yüksek bir damak zevki için midye baklavayı oda sıcaklığında tüketmek gerekir. İçinde yağ olan yiyecekleri soğuk tüketmek hem lezzet kaybı yaratır hem de mideye zarar verir. Daha iyi bir baklava deneyimi için içindeki yağın mutlaka erimesini beklemelisiniz. Tabii en lezzetli baklava deneyimleri için Antep fıstığı tercih etmelisiniz.
Saklama Koşulları
Diğer tüm tatlı çeşitlerinde olduğu gibi midye baklavaları da serin ve rutubetsiz ortamlarda saklamak gerek. Bu bağlamda en büyük yanlış baklavayı buzdolabında saklamaktır. Oysa baklava en iyi oda sıcaklığında saklanır. Diğer ortam koşulları baklavanın kurumasına neden olur. Ayrıca havayla temasını da kesmek gerekir. Aksi durumda ne yazık ki yine bayatlama oluşur.
Dayanma Süresi
Midye baklavaların dayanma süresi de en çok merak edilen konulardan biridir. Ancak bu noktada mevsim şartları önemlidir. Nitekim hava sıcaklıklarının yoğun olduğu yaz aylarında dayanma süresi en fazla 3 gündür. Soğuk kış günlerinde bu süre daha da uzar. Ancak tatlı çeşitlerini 5 günden fazla bekletmeden tüketmek gerekir. İyi bir Antep fıstıklı midye baklava yeterince dayanıklı olsa da fazla bekletilmeden tüketilmelidir.
Özel Günler İçin Özel Üretim
Midye baklavanın imalatı diğer baklava çeşitlerine göre daha zahmetli olduğu için tüketimi zaman içinde özel günlerle sınırlı kaldı. Siz de bayramlarda veya düğün, nişan, kına törenlerinizde misafirlerinize midye baklava ikram ederek daha lezzetli bir tat bırakabilirsiniz. Ayrıca misafirliğe giderken de yanınızda midye baklava götürebilirsiniz.
