Ramazan Baklavası Nedir? Püf Noktaları Nelerdir?
Ramazan ayının gelişiyle birlikte iftar sofralarında baklavalar yerini almaya başlıyor. Hem lezzeti hem de görüntüsüyle Ramazan baklavası iftar sofralarında ayrı bir öneme sahip. Geçmişten günümüze miras kalan lezzetlerden biri olan Ramazan baklavasının ne olduğu, yapımı ve püf noktaları birçok kişinin zihnini meşgul eden konulardır. Aslına bakarsanız Ramazan baklavasını özel kılan tarifinden çok yapımına gösterilen özendir. Ramazan ayının bolluk ve bereketini temsil eden Ramazan baklavası hem günlük tüketimde hem de ikramlarda ayrı bir öneme sahip. Peki bu lezzetli tatlıyı daha yakından tanımak ister misiniz?
Ramazan Baklavası Nedir?
Kısaca ifade edecek olursak Ramazan baklavası, Ramazan ayına özel olarak hazırlanan baklava çeşididir. İster ev yapımı olsun isterse baklava ustaları tarafından hazırlanan özel kare baklava yapımına büyük özen gösterilir. Ramazan baklavası denildiğinde bu mübarek ayın tüm güzelliklerini, bolluk ve bereketini baklavada görmek mümkün. Kat kat açılan özel yufkası, bol fıstığı, lezzetli ve tam kıvamında şerbetiyle Ramazan baklavası Türk mutfağında ayrı bir yere sahip özel bir tatlı çeşididir.
Ramazan ayının gelişiyle birlikte beslenme alışkanlıkları değişmekte. Gece sahura kalkan ve oruç tutan insanlar, iftar sofrasında her zamankinden daha bereketli bir sofra görmek ister. Ramazan baklavası işte bu bolluk ve bereketin bir ifadesidir. Ülkemizde yüzlerce yıllık bir geçmişe sahip olan Ramazan baklavası, iftar ile sahur arasında ve farklı sunum şekilleriyle damaklarda iz bırakmaya devam ediyor. Bu tatlı aslında geleneksel Antep baklavasının bir uygulamasıdır. Ancak ince katmanlı özel yapısı, zengin fıstık veya ceviz içiyle Ramazan baklavasının yeri bambaşkadır.
Ramazan’da Baklavaya İlgi Neden Artar?
Her yıl olduğu gibi bu yıl da Ramazan ayının gelişiyle birlikte baklava çeşitlerine yönelik ilgi artmakta. Ramazan ayında baklava tüketimi konusunda bu artışın birbirine bağlı birkaç nedeni var. Her şeyden önce baklavanın Türk mutfağında öteden beri özel bir yeri var. Ve bu muhteşem lezzete ilgi özel günlerde hep artmakta. Örneğin misafirliğe giderken, düğün veya nişan törenlerinde, her çeşit kutlamada baklava ikramı geleneklerimizin bir parçası. Bu yüzden Ramazan baklavası nedir diye merak edenler bu lezzetin kültürel boyutlarına dikkat etmeli.
Ramazan ayında iftar sofraları diğer günlere oranla çok daha özenle hazırlanmakta. Oruçluyken herhangi bir yiyecek ve içecek tüketmeyen insanlar iftar sofralarını daha zengin görmek ister. Tabii bu özel günlerde baklavaya ilgi doğal olarak artış gösterir. İftar sofralarında baklava adeta Ramazan'ın bolluk ve bereketinin bir sembolü olarak değerlendirilir. İftara gelen misafirlere baklava ikram etmek onlara verilen değerin bir yansımasını sunar.
Bu bakımdan Ramazan geleneklerimizde baklavanın ayrı bir önemi var. Öyle ki geçmişi yüzlerce yıl öncesine dayanan Baklava Alayı da aslında bu ilginin bir yansımasını sunuyor. Kısaca ifade etmek gerekirse Baklava Alayı, Osmanlı döneminde her Ramazan'ın 15. günü İstanbul'da gerçekleşen özel bir ritüeldi. Bu günde yeniçerilere ve halka saray baklavası ikram ediliyordu. Yeniçeriler saraya alınıp baklava tepsilerinin önüne sıralanıyor, ilk tepsiyi padişah adına silahtar ağa alıyordu. Ardından baklava tepsileri saray dışına çıkarılıyor, halka baklava ikram ediliyordu.
19. yüzyıla kadar her Ramazan ayında düzenlenen bu özel ritüel, evde yapımı çok zor olan saray baklavasının halkla buluşmasını sağlıyordu. Bu bakımdan Ramazan baklavasının tarihçesi aslında günümüzden çok uzak zamanlara uzanıyor. Dolayısıyla Ramazan'da baklava geleneği geçmiş ile günümüz arasında adeta bir lezzet köprüsü olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor.
Geçmişten Günümüze Ramazan Baklavası
Baklavanın Türk mutfağına ne zaman girdiği tam olarak bilinmemekte. Bazı kaynaklarda ilk olarak Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı sarayına girdiği ifade ediliyor. Osmanlı döneminde baklava kültürü hakkında en geniş bilgileri ise 17. yüzyılda Evliya Çelebi'nin Seyahatname'sinden öğreniyoruz. Ayrıca Mehmet Kamil tarafından kaleme alınan Melceü’t Tabbahin (Aşçıların Sığınağı) adlı kitapta da Osmanlı'da baklava çeşitleri ve baklava kültürü hakkında çeşitli bilgiler mevcut.
Melceü’t Tabbahin isimli kitapta Mehmet Kamil, Osmanlı'da en yaygın baklava çeşitlerinin şunlar olduğunu ifade eder: Âdi baklava, kaymak baklavası, musanna kaymak baklavası, kavun baklavası, pirinç baklavası ve bir tür soğuk baklava olan güllaç baklavası. Bu baklava çeşitlerinin her birinde yufkaların ince açılması gerektiğini ve aşçıların bu konudaki hünerlerinin karşılaştırıldığını da yine bu eserden öğreniyoruz. 1844 yılında taş baskı olarak yayınlanan ilk yemek kitabı olan bu kitapta baklava yapımının zorluklarından da bahsedilmekte.
Osmanlı döneminde İstanbul'daki konaklarda Ramazan ayında aşçılardan baklava yapımında en az 100 kat yufka sığdırma becerisi beklenirdi. Baklava yapımındaki ustalık yufkaların inceliğine bakılarak değerlendirilirdi. Tepsiye konulan baklavanın kalitesini anlamak için tepsinin sahibi bir altını dik bir şekilde baklavanın üzerine bırakır, altın yufkaları delerse aşçı başarılı sayılırdı. Aşçının başarısını ödüllendirmek için altın ona verilirdi.
Yapımı bu kadar özen gerektiren baklava, zaman içinde Ramazan ayıyla özdeşleşti. Bunun en önemli nedeni ise Baklava Alayı'ydı. Üstelik bu tören, padişahın halka ve askerlere olan sevgisini göstermesinin bir yoluydu. Aynı zamanda da halkın hükümdara olan sevgisini ifade ediyordu. Zaman içinde Baklava Alayı, bir tür devlet töreni haline geldi. Padişah ile halk arasındaki ilişkileri güçlendirdi. Baklava kültürü zamanla toplumsal ve siyasi açıdan farklı boyutlar kazandı.
Ramazan Baklavası Nasıl Hazırlanır?
Baklava yapımında olduğu gibi Ramazan baklavası yapımı da yörelere, alışkanlıklara, damak zevklerine göre farklılık göstermekte. Ancak bununla birlikte Ramazan baklavası yapımında bazı ortak yönler var. Her şeyden önce yapımında ince açılmış baklava yufkaları tercih edilir. Hamurunun ince olması için nişastayla açılmış olması en önemli unsurlardan biridir. İç harcında genellikle Antep fıstığı tercih edilir. Ancak bazı yörelerimizde cevizli Ramazan baklavasının da ilgi gördüğünü görmekteyiz. Tabii fıstığın veya cevizin ince çekilmiş olması da Ramazan baklavasının yapımı konusunda olmazsa olmazlardan biridir.
Evde Ramazan baklavası yapmak isterseniz işe öncelikle şerbeti hazırlamakla başlamalısınız. Bu sayede baklava pişinceye kadar şerbet soğumuş olur. Şerbeti hazırlarken su ve şekeri tencerede iyice karıştırarak kaynatın. Şurup kıvamına geldiğinde içine birkaç damla limon suyu ekleyin. Ardından tencerenin altını kapatın ve şerbeti soğumaya bırakın. Böylelikle Ramazan baklavasının şerbeti hazır olacaktır.
Lezzetli bir Ramazan baklava için baklava hamurunu iyi hazırlamak gerekir. Hamuru tam kıvamına getirmek ise uzun yılların deneyimine sahip olmayı gerektirir. Evde Ramazan baklavası tarifi için yufkaları hazırladıktan sonra ilk yufkayı tepsinin tabanına serin. Ardından üzerine sadeyağ sürerek ikinci yufkayı ekleyin. Baklavanın alt katı hazır oluncaya kadar bu işleme devam edin. Yufkaların arasına ince çekilmiş Antep fıstığı veya ceviz içi serpin. Üst kısmını da tamamladıktan sonra kesim işlemine geçebilirsiniz. Kesim şekli olarak kare veya üçgen dilimleri tercih edebilirsiniz.
Dilimlediğiniz baklavaların üzerinde sadeyağ gezdirin. Böylelikle baklava tepsisi fırına girmeye hazır hale gelecek. Önceden ısıttığınız 180 derece fırında üzeri altın rengini alana kadar baklavanızı pişirmeye devam edin. Pişen baklavanın üzerine şerbeti dökerek baklavayı dinlendirin. Şerbetini iyice çeken Ramazan baklavası kıvamı muhteşem olacaktır. Bu sırada tatlınızı oda sıcaklığında bekletmeli, buzdolabına koymamalısınız.
Ramazan Baklavasının Püf Noktaları Nelerdir?
Ramazan baklavası nedir diye merak edenler bu lezzetli tatlının püf noktalarını da merak etmekte. Nitekim Ramazan baklavasının yapımı konusunda kıvamı ve lezzeti tutturmak için bazı püf noktaları var. Bunların başında kaliteli ve organik malzeme kullanımı geliyor. Geçmişte olduğu gibi günümüzde de en kaliteli sadeyağ, un, Antep fıstığı veya ceviz içi kullanılarak yapılan Ramazan baklavaları çok daha lezzetli olmakta. Bunlardan birindeki kalite eksikliği tüm tatlının lezzetine zarar verebiliyor.
Ramazan baklavasının yapımı sırasında yufkanın olabildiğince ince olması gerekir. Bu da yine bu harika lezzetin en önemli püf noktalarından biridir. Yufka kalitesi ile Ramazan baklavasının lezzeti arasında yakın bir ilişki vardır. Bu yüzden ev yapımı Ramazan baklava yufkası açmak birçok kullanıcıya çok zor gelir. Yufkaların arasındaki sadeyağ miktarı, bu sırada yufkaların kurumaması, iç malzemenin tam ölçüsünde olması gibi konular da Ramazan baklavasının püf noktaları arasında yer almakta.
Ramazan baklavasını yaparken iç malzemeyi bol kullanmak gerekir. Tepsiyi fırına vermeden önce dilimleri kesmek de önemli bir diğer püf noktasıdır. Dilimler ne kadar düzgün ve eşit olursa baklava lezzeti o kadar yüksek olur. Tabii tepsiyi fırına vermeden önce fırını iyice ısıtmayı da ihmal etmemelisiniz. Aksi durumda yüzeyde kabuklaşma oluşmaz ve baklavanız altın sarısı rengini almaz. Ayrıca fırının ısısı kadar baklavanın pişme süresi de önemlidir. Ramazan baklavasının yapımı sırasında baklavayı fırında gereğinden fazla tutmamak gerekir.
Bununla birlikte en lezzetli Ramazan baklavaları aslında geleneksel taş fırınlarda meşe odunu ateşiyle pişen baklavalardır. Ramazan baklavasının püf noktaları arasında önemli bir diğer konu ise baklavanın şerbetle buluşma şeklidir. Eğer sıcak baklavanın üzerine soğuk şerbet dökerseniz baklavanız şerbeti daha iyi çeker. Şerbetin kıvamı baklavanın lezzetini etkiler. Baklavanızın çıtır çıtır olmasını isterseniz fırından çıkan baklavayı oda sıcaklığında soğuttuktan sonra sıcak şerbetleme yapabilirsiniz. Bu da Ramazan baklavasının püf noktaları arasında önemli bir diğer konudur.
Baklavacı Çelebioğulları Ramazan Baklavaları Niçin Bu Kadar Lezzetli?
Evde Ramazan baklavası yapımı size göre değil ise en lezzetli Ramazan baklavalarını Baklavacı Çelebioğulları farkıyla deneyimleyebilirsiniz. Uzun yıllardır baklava imalatı gerçekleştiriyor ve siz değerli müşterilerimizi geleneksel baklava çeşitleriyle buluşturuyoruz. Her yıl Ramazan ayında artan talepleri karşılamak için tüm ekibimizle birlikte özveriyle çalışıyoruz. Üretim kapasitemizi artırırken lezzetten kesinlikle ödün vermiyor, baklavanın ve bu mübarek ayın tüm güzelliklerini işimize yansıtıyoruz.
Baklavacı Çelebioğulları Ramazan baklavaları yapımında en kaliteli un, sadeyağ ve şeker kullanmaktayız. Tümüyle elde açtığımız ince yufkaların arasında taze ve en kaliteli Antep fıstıklarını kullanıyoruz. Geleneksel tarif ve yöntemlere bağlı kalan ustalarımız Ramazan baklavası imalatını en güzel şekilde gerçekleştirmekte. Temizlik ve hijyen standartları ile kalite kontrolüyle baklavanın lezzet yolculuğunda sizlere en güzel seçenekleri sunuyoruz.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da Ramazan baklavası siparişi için bizi tercih eden siz değerli müşterilerimize teşekkürlerimizi sunuyor, bu mübarek ayın tüm ülkemize ve dünyaya huzur, refah, bolluk ve bereket getirmesini diliyoruz.
