Şöbiyet Nedir? Nasıl Servis Edilir?
Türk mutfağının en özel lezzetlerinden biri olan şöbiyet, bayramların ve önemli günlerin vazgeçilmez tatlılarından biridir. Osmanlı mutfağından günümüze ulaşan şöbiyetin yapılışı ve sunumu büyük özen gerektirmekte. Organik malzemelerden yapılan ve hiçbir katkı maddesi içermeyen şöbiyet çeşitleri damaklarda kalıcı izler bırakır. Bugüne kadar şöbiyetle tanışmadıysanız şöbiyet nedir ve nasıl servis edilir konusuna dair bazı noktaları merak ediyor olabilirsiniz. Bu yazımızda şöbiyetin ne olduğundan, tarif ve püf noktalarından, servis ve sunum şekillerinden kısaca bahsedeceğiz.
Şöbiyet Nedir?
Kısaca ifade etmek gerekirse şöbiyet, kendine özgü iç harcı, katmanlı yapısı ve hafifliğiyle dikkat çeken şerbetli bir tatlıdır. Osmanlı mutfağından günümüze ulaşan şöbiyetin ince ve kat kat yufkaları ile özel muhallebisi lezzetini artırmakta. Daha çok Antep fıstığıyla yapılan şöbiyet bazı yörelerimizde ceviz veya fındık kullanılarak da yapılıyor. Özel şerbeti ve süslemesiyle hem lezzetli hem de şık bir tatlı olan şöbiyete ilgi bayramlarda ve özel günlerde artıyor.
Şöbiyetin geleneksel yapım şeklinde yufkalar baklava hamurundan elde edilmekte. Oysa günümüzde özellikle evde şöbiyet tarifi bağlamında hazır baklava yufkası tercih ediliyor. Antep fıstıklı şöbiyet ise diğer tüm şöbiyet çeşitlerinden daha fazla ilgi görüyor. Ülkemizde en kaliteli fıstıkların yetiştirildiği Gaziantep, fıstıklı şöbiyet çeşitleri konusunda birbirinden güzel seçenekler sunuyor. Antep fıstığının yanı sıra şeker, irmik, süt ve tercihen ceviz içeren bu geleneksel lezzet, Antep baklavasının ardından ülkemizde en çok tüketilen şerbetli tatlılardan biridir. Şöbiyet nedir derken akla daha çok Antep şöbiyetin gelmesinin esas nedeni de budur.
Şöbiyetin Kısa Tarihçesi
Şöbiyet kavramının kökeni tam olarak bilinmemekte. Bazı kaynaklarda şöbiyet kelimesinin kökeninin Arapçada halka ait anlamına gelen şaabiyat kavramı olduğu ifade ediliyor. Şöbiyet kelimesinin Oğuzcaya uyarlanmış hali olduğu düşünülüyor. Bazı kaynaklarda ise şöbiyet kelimesinin kökeninin tıka basa dolu anlamına gelen şabia olduğu ifade edilmekte. Kelimenin kökeni tam olarak bilinmese de şöbiyet tatlısı Osmanlı mutfağından günümüze ulaşan en özel lezzetlerden biri konumunda. Şöbiyet nedir diye merak edenler bu tatlının geçmişini araştırırken bunu unutmamalı.
Peki şöbiyet nasıl ortaya çıktı? Bu konuda da maalesef kesin bir bilgiye sahip değiliz. Şöbiyet kelimesinde olduğu gibi tatlısının da kökeni tam olarak bilinmiyor. Bu konuda farklı birkaç rivayet mevcut. Bunlardan biri, şöbiyetin ilk kez II. Mahmut döneminde saray mutfağına girdiği yönünde. Nitekim şöbiyeti sarayda ilk kez Bezmialem Valide Sultan'ın yaptırdığına dair çeşitli görüşler mevcut. Tadının çok beğenilmesinin ardından sarayda popüler hale geldiği, daha sonra halk arasında da ilgi gördüğü ifade ediliyor. Bu bakımdan, Osmanlı mutfağından günümüze ulaşan şöbiyet tatlısı, hazırlanışından sunumuna kadar tüm süreçlerinde köklü bir kültürel mirasa sahip. Şöbiyet nedir konusu üzerinde düşünürken bu tatlının sahip olduğu kültürel mirası unutmamak gerek.
Bazı kaynaklar ise şöbiyetin Osmanlı mutfağına çok daha eski dönemlerde girdiğini ve kökeninin Osmanlı mutfağı olmadığını ifade ediyor. Bağdat şöbiyet veya Bağdat tatlısı olarak ifade edilen bu tatlının kökeninin Ortadoğu olduğu düşüncesi çeşitli kaynaklarda yer almakta. Hem şöbiyet kelimesinin hem de şöbiyet tatlısının kökenini tam olarak bilmesek de şurası bir gerçek. Günümüzde şöbiyet nedir diye sorulduğunda akla Antep şöbiyet gelmekte. Nitekim Antep fıstığı, sadeyağı, sütü ve irmiği kullanılarak yapılan şöbiyetlerin en iyi şöbiyet çeşitleri olduğu düşünülüyor. Farklı yörelerimizde fındıklı şöbiyet gibi değişik tarifler olsa da Antep şöbiyet tatlısı diğer tüm çeşitlerden daha fazla ilgi görmekte.
Şöbiyet İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?
Şöbiyet yapmak için gereken malzemeler baklava yufkası, sadeyağ, toz fıstık, tercihen ceviz veya fındık, süt, irmik, vanilya, su, şeker ve limon suyu şeklindedir. Günümüzde el yapımı şöbiyet tatlısı için genellikle hazır baklava yufkası tercih edilmekte. Oysa el açması ince özel şöbiyet tatlısı hazır yufkaya oranla çok daha lezzetlidir. Bunun en önemli nedeni şüphesiz ki yufkaların tazeliğidir. Ne kadar iyi korunursa korunsun hazır yufkadan yapılan şöbiyet tatlısı taze yufkanın lezzetine sahip olmayacaktır. Şöbiyet nedir diye merak edenler el açması şöbiyetin bu özelliğini unutmamalı.
Baklava yufkasında olduğu gibi diğer malzemelerin de taze ve organik olması lezzetli bir şöbiyet tatlısı için olmazsa olmazlardan biridir. İster fıstıklı açık şöbiyet olsun isterse fıstıklı kaymaklı şöbiyet, hiçbir malzemenin bayat olmaması gerekir. Gaziantep şöbiyet tatlısı tarifi bağlamında bu noktayı unutmamalısınız. Özellikle süt ve sadeyağın taze olması Antep şöbiyet tatlısı tarifi için olmazsa olmazdır. Bayat süt ve tereyağında aynı lezzeti bulmanız imkansızdır. Antep şöbiyetin ayrıca Bağdat şöbiyet ve Halep şöbiyet gibi farklı versiyonları da var. Türü ve çeşidi ne olursa olsun şöbiyet tarifi sırasında mutlaka taze ve organik malzemeler kullanmalısınız.
Şöbiyet Nasıl Yapılır?
Şöbiyet nedir diye merak edenler şöbiyetin nasıl yapıldığını da öğrenmek ister. Evde şöbiyet yapmak istiyorsanız işe ilk önce şerbetten başlamalısınız. Böylelikle tatlınız piştiğinde şerbet ideal sıcaklığa ulaşmış olur. Şerbeti hazırlamak için şeker ve suyu eriterek kaynatın. Üzerine limon suyu ekleyin. Ardından ocağın altını kapatıp şerbetinizi soğumaya bırakın. Şerbet soğurken şöbiyetin iç muhallebisini hazırlamaya başlayabilirsiniz. Bunun için tereyağını tencerede eritin ve üzerine irmik ekleyin. Kavruluncaya kadar irmiği karıştırın.
Yeterince kavrulduktan sonra üzerine süt ekleyin ve tencereyi karıştırmaya devam edin. Bu sırada vanilyayı da ekleyin. Karışım muhallebi kıvamına gelmeye başladığında tencerenin altını kapatıp soğumaya bırakın. Şöbiyet yapımında baklavalık hazır yufka kullanmak istiyorsanız yufkaların üzerine tereyağı sürerek tüm yufkaları üst üste dizin. Kullanacağınız tereyağı taze olursa ve köpüklerini de alırsanız yağlama işlemi çok daha güzel gerçekleşir. Üstelik çıtır çıtır bir şöbiyet deneyimine ulaşırsınız.
Yufkaları dizdikten sonra üst kata sadeyağ sürmemelisiniz. İstediğiniz ebada göre yufkaları enlemesine ve boylamasına kesin. Bu aşamada şuna özellikle dikkat etmelisiniz. Baklavalık yufka hızlı kuruyan bir malzemedir. Bu yüzden kestiğiniz yufkayı bekletmeden kullanmalısınız. Kesim işleminin ardından hazırladığınız iç harcı yufkanın bir köşesine koyun. Üzerine Antep fıstığı ekleyin ve yufkaları muska böreği gibi sararak tepsiye dizin. Şöbiyet nedir diye merak edenler bu sarma ve dizme şekline özellikle dikkat etmeli.
Dilerseniz hazır yufkadan cevizli şöbiyet yapmayı da tercih edebilirsiniz. Bu durumda iç muhallebisine ceviz karıştırarak yufkaları katlamalısınız. Dizim sırasında ise aralarda mesafe bırakmaya özellikle dikkat etmelisiniz. Çünkü pişirme aşamasında yufkalar kabarır ve yeterli mesafe yoksa birbirine yapışır. Şöbiyetin uç kısmı ise diğerinin altına gelecek şekilde dizim gerçekleştirirseniz pişirme aşamasında kenar kısmından açılma oluşmaz. Tüm şöbiyetleri tepsiye yerleştirdikten sonra üzerine sadeyağ sürün. Böylelikle hazır baklava yufkasından kaymaklı şöbiyet tarifi daha çıtır bir lezzete ulaşmanızı sağlayacaktır. Şöbiyet nedir diye merak edenler için bu tür ipuçları faydalı olabilir.
Şöbiyet Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her işte olduğu gibi şöbiyet yapmanın da kendine özgü bazı püf noktaları mevcut. Şöbiyet hamurunun ve iç harcının hazırlanışı, pişme süresi ve diğer özellikleri tatlının lezzetini doğrudan etkiler. El açması şöbiyet yaparken hamuru ince açmak en önemli püf noktalarından biridir. Şöbiyet nedir diye merak edenler bunu unutmamalı. Yeterli inceliğe ulaşmayan şöbiyet yufkaları damakta güzel bir lezzet bırakmaz. Hazır yufka tercih ediyorsanız yufkanın taze olmasına özellikle dikkat etmelisiniz. Aynı zamanda iç malzemelerin de taze ve organik olması gerekir. Bayat malzemelerden yapacağınız şöbiyet tatlısı lezzetli olmayacaktır.
Tüm şerbetli tatlılarda olduğu gibi şöbiyetin şerbetinin kıvamına da dikkat etmek gerekir. Şerbette su ve şeker oranının uygun olmaması veya şerbetleme sırasında yapacağınız hatalar nedeniyle şöbiyetin tadı bozulur. Bazı tariflerde şöbiyetin içine badem içi konmakta. Şerbete ise şeker ve suyun yanı sıra gül suyu da katılmakta. Damak zevkinize göre bunları da tercih edebilirsiniz. Ayrıca tatlının üst kısmını tel kadayıfla kapatmak farklı bir lezzet deneyimi sunar. Şöbiyet nedir diye merak edenler için bu tür püf noktalarının altını çizmekte yarar var. Servis sırasında dövülmüş Antep fıstıkları ile birlikte üzerine Hindistan cevizi serpmeyi de deneyebilirsiniz.
Şöbiyetin bazı yapım şekillerinde yufkalar katlanarak, bazılarında ise sarılarak birleştirilir. Şöbiyetin fıstıklı ve cevizli olmak üzere başlıca iki çeşidi vardır. Hangi çeşidi söz konusu olursa olsun iç dolgu malzemesinin dengeli olması gerekir. Ayrıca üzerine şerbeti ılıkken dökerseniz emilim konusunda daha iyi bir sonuç elde edersiniz. Ancak bunun öncesinde pişirme yöntemine de dikkat etmelisiniz. Şöbiyetiniz fırında üzeri nar gibi kızarmadıkça çıtır çıtır ve lezzetli bir nitelik kazanmayacaktır. Tabii, şerbetlemenin ardından dinlendirme aşamasına da özellikle dikkat etmelisiniz. Tatlınız şerbetini çekmeden üzerinde süsleme yapmamalısınız. Şöbiyet nedir diye merak edenler bu gibi konularda zamanlamaya özellikle dikkat etmeli.
Şöbiyet Nasıl Servis Edilir?
Tüm şerbetli tatlılarda olduğu gibi şöbiyet servisine başlamadan önce şerbetleme aşamasını tamamlamış olmak gerekir. Bu aşamada şuna özellikle dikkat etmelisiniz. Şerbeti sıcak tatlının üzerine ılıkken yavaş yavaş dökerseniz daha iyi bir emilim oluşur. Bu da şöbiyeti çok daha lezzetli hale getirir. Servis için süsleme aşaması, şöbiyetin şerbetini çekmesinden sonra başlar. Dolayısıyla tatlınızı şerbetlemeden ve emilimi beklemeden süsleme ve sunum aşamasına geçmemelisiniz. Antep fıstığıyla süsleme yapmadan önce şöbiyetin oda sıcaklığına gelmesi gerekir. Şöbiyet nedir diye merak edenler bu konulara özellikle dikkat etmeli.
Şöbiyetin en yaygın sunum şekillerinden biri kaymakla birlikte servistir. Bu sunum şeklinde kaymak ve şöbiyet damakta dengeli bir lezzet bırakır. Muhallebili şöbiyet tatlısı kaymak çeşitleriyle mükemmel bir uyum içindedir. Bu bağlamda ayrıca ayranla birlikte servis şeklini de deneyebilirsiniz. Şöbiyetin tatlı, ayranın ise tuzlu olması metabolizmanızın dengeli çalışması için iyi bir seçim olabilir. Şöbiyet nedir diye merak edenler bu tür alternatif sunum seçeneklerinden yararlanabilir.
Diğer taraftan pastane usulü şöbiyet tatlısı tarifi daha farklı olduğu için süsleme konusunda da farklı alternatiflere sahiptir. Örneğin ince şöbiyet çeşitlerini süslemek için toz Antep fıstığı kullanabilirsiniz. İri fıstıklı açık şöbiyet çeşitlerini süslemek için ise iyi çekilmiş fıstıkları kullanabilirsiniz. Veya çikolata sosuyla servis tabağınızda farklı bir estetik yaratmayı da tercih edebilirsiniz. Şöbiyetin farklı sunum şekillerinde mevsim meyveleri, süt, çay, kahve gibi farklı yiyecek ve içeceklerden de yararlanabilirsiniz. Dolayısıyla şöbiyet nedir diye merak edenler bu tür alternatifleri de mutlaka değerlendirmeli.
Şöbiyetin dışının kabuklu, içinin yumuşak ve kremsi olması farklı sunum şekillerine imkan sağlamakta. Şöbiyet sunumunda dilimleme konusunda farklı birçok stilden yararlanabilirsiniz. Dilimleri küçük tutmak tatlının tüketimini kolaylaştırır. Taze meyveyle yapacağınız sunum şekilleri şöbiyet sunumunuza farklı bir lezzet ve estetik kazandırır. Dondurmayla sunum şekli de bu bağlamda bir diğer alternatiftir. Veya dilerseniz nar sosu ya da balla tatlandırma yöntemini de tercih edebilirsiniz. Ayrıca üzerine fındık serpme de şöbiyetin bir diğer sunum şeklidir.
İnternetten Şöbiyet Siparişi İçin Adresiniz celebiogullari.com.tr!
Evde şöbiyet yapmak size göre değil ise veya misafirleriniz için lezzetli bir şöbiyet ikramı yapmak isterseniz Çelebioğulları güvencesiyle aradığınız lezzetlere ulaşabilirsiniz. Nitekim Çelebioğulları olarak şöbiyetin tarifinden pişirme yöntemlerine kadar tüm süreçlerde geleneksel yöntemleri kullanıyoruz. Üretim süreçlerinin her aşamasında gösterdiğimiz hassasiyet, damaklarda kalıcı izler bırakmamızı sağlıyor. Şöbiyet nedir diye merak edenler evde veya iş yerinde lezzetli bir Antep şöbiyet tatlısı ikram etmek için Çelebioğulları ayrıcalıklarını yaşamaya hemen başlayabilir. İnternetten şöbiyet siparişi için sitemizdeki ürün sayfalarını kullanabilirsiniz.
